Czym jest mediacja?
Istnieją różne definicje procesu, jakim jest mediacja. Do najcelniejszych można zaliczyć stwierdzenie, że mediacja to zarządzanie negocjacjami, a bardziej opisowo jest to pomoc neutralnej osoby trzeciej w rozwiązywaniu sporu przez zainteresowane strony. Powyższe oddaje istotę zjawiska. W sytuacji wystąpienia sporu pomiędzy stronami mogą one zdecydować się na podjęcie próby samodzielnego rozwiązania konfliktu, wtedy mamy do czynienia z negocjacjami. Mogą również zdecydować się na oddanie sprawy pod rozstrzygnięcie sądowi, powszechnemu czy polubownemu (arbitrażowemu), wtedy biorą udział w procesie. I wreszcie mogą udać się do mediatora, by ten pomógł im w drodze do osiągnięcia porozumienia. Mediacja wspomaga strony w prowadzeniu spokojnej i rzeczowej dyskusji na temat dzielącego ich sporu. Decyzja o udziale w mediacji jest podejmowana przez każdą ze stron. Osoba, która podjęła decyzję o udziale w mediacji, w każdej chwili może z mediacji się wycofać. Postępowanie jest odformalizowane, a mediator stara się pomóc stronom w określeniu rzeczywistych potrzeb i interesów. Strony w mediacji przez cały czas mają kontrolę nad jej przebiegiem. To one – inaczej niż w procesie sądowym -podejmują decyzje. Zasadniczo w mediacji nie uczestniczy nikt poza mediatorem i stronami, które mogą występować wraz ze swoimi pełnomocnikami.
Dlaczego warto poddać spór mediacji?
W długotrwałym sądowym postępowaniu narastają negatywne emocje, dochodzi do eskalacji konfliktu i chęci osobistego rewanżu. Sposobem, by tego uniknąć jest mediacja. Decydując się na mediację uniknąć można wydatków związanych z prowadzeniem sprawy w sądzie. Ważniejsze jest jednak uniknięcie innych kosztów: straconego czasu, utraty rynku, renomy, zaufania klientów. Nie bez znaczenia są także koszty emocjonalne związane ze sprawą. Istotna jest świadomość stron, że to one same, bez arbitralnej decyzji sądu, rozstrzygnęły swój konflikt. Wypracowanie kompromisu przez strony mediacji ma ważne znaczenie psychologiczne. Strony mają poczucie wpływu na efekt końcowy mediacji, a zawarcie ugody pozwala na utrzymanie poprawnych relacji pomiędzy stronami, co jest nie do przecenienia zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym. Trudno jest zachowywać urazę wobec strony, z którą wspólnie wypracowano porozumienie chroniące ze swej faktycznej istoty interesy każdej ze stron. Ten aspekt jest równie ważny w życiu osobistym, jak i w działalności gospodarczej. Na mediację warto zdecydować się także i wtedy, gdy wydaje nam się, że sąd nasze racje uzna. Po prostu nasze przekonanie może być błędne. Wyrok sądowy zawsze jest sprzeczny z oczekiwaniami jednej, a często i obu stron procesu. Mediator pomaga zwrócić uwagę stron mediacji na ryzyka związane z prowadzeniem, niejednokrotnie, długotrwałej i kosztownej procedury sądowej. To polubowne, szybkie i skuteczne rozwiązywanie sporów. Pamiętać trzeba jedynie, że nie jest to droga udowadniania swoich racji, tylko sposób na znalezienie optymalnego rozwiązania konfliktu.
Jakie sprawy nadają się do mediacji?
Do mediacji nadaje się praktycznie każda sprawa sporna, jeśli tylko strony na mediację się zdecydowały i chcą rozwiązania konfliktu. Praktycznie nie istnieją sprawy, w których nie można zawrzeć ugody. Mogą to być zarówno sprawy rodzinne, spory sąsiedzkie, jak i skomplikowane sprawy gospodarcze.
Kim jest mediator?
Cechą mediatora jest bezstronność i neutralność. Ma on obowiązek informowania stron o wszelkich okolicznościach, które mogą wpływać na niezależność mediatora lub stwarzać takie wrażenie. Mediator zobowiązany jest do zachowania w tajemnicy wszelkich informacji, jakie uzyskał, prowadząc mediację. Zadaniem mediatora jest zapewnienie komfortowej atmosfery rozmów, a przede wszystkim służenie pomocą stronom w komunikacji. Wprowadzenie osoby mediatory pomiędzy strony, które dzieli spór pozwala na obniżenie poziomu negatywnych emocji i koncentrowania się na kwestiach nie mających rzeczywistego znaczenia dla rozstrzygnięcia tego sporu. Oprócz całkowitej neutralności i bezwzględnego zakazu prezentowania swojej oceny sytuacji mediator przede wszystkim jest zobowiązany pomagać stronom w szukaniu dróg pozwalających na dojście do rozwiązania sytuacji. W żaden sposób mediator nie wpływa na treść i sposób rozwiązania przyjęty przez strony ugodzie.